Działalność nierejestrowana (nazywana też nieewidencjonowaną) to specjalna, uproszczona ścieżka dla osób fizycznych, pragnących prowadzić drobny, regularny biznes. Zgodnie z prawem, nie jest ona traktowana jako działalność gospodarcza, co radykalnie zmniejsza formalności. Jej największą zaletą jest zwolnienie z obowiązku rejestracji w CEIDG, a przede wszystkim brak przymusowych składek ZUS, pod warunkiem nieprzekroczenia miesięcznego limitu przychodów.
Jakie warunki należy spełnić aby prowadzić działalność nierejestrowaną ?
Możliwość skorzystania z uproszczonej formy działalności nierejestrowanej jest uwarunkowana jednoczesnym spełnieniem dwóch głównych wymagań:
- Miesięczny limit przychodu: Konieczne jest utrzymanie przychodu należnego z tej działalności, czyli kwot faktycznie wynikających ze sprzedaży, usług, niezależnie od terminu zapłaty poniżej ustawowo określonego progu.
- Brak działalności w przeszłości: W ciągu ostatnich 5 lat nie prowadziłeś własnej, zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Należy zwrócić uwagę że powyższa forma nie jest dostępna dla biznesów, które wymagają licencji, koncesji lub specjalnych zwolnień, np. sprzedaż alkoholu, usługi finansowe.
Jakie limity przychodu obowiązują w 2025 roku?
Limit przychodu dla działalności nierejestrowanej jest ruchomy, ponieważ jest powiązany z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Od 1 stycznia 2025 roku wzrosły limity przychodów z działalności nierejestrowanej. Minimalne wynagrodzenie brutto wzrosło do 4666 zł co oznacza, że miesięczny limit przychodów dla działalności nierejestrowanej w 2025 roku wynosi 3499, 50 zł czyli 75% płacy minimalnej. Roczny przychód nie może przekroczyć 41 994 zł.
A co jeśli przekroczysz limit działalności nierejestrowanej w 2025 roku?
Masz 7 dni od przekroczenia limitu na zarejestrowanie w CEiDG.
Kto nie może skorzystać z opcji działalności nierejestrowanej?
- Prowadzisz działalność regulowaną, koncesjonowaną lub wymagającą zezwoleń np. ochrona osób i mienia, sprzedaż wyrobów tytoniowych;
- Prowadziłeś działalność gospodarczą w ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat).
- Przychód należny z Twojej działalności przekroczy w danym miesiącu obowiązujący limit 3499,50 zł (limit na 2025 r.).
- Chcesz prowadzić działalność w formie spółki cywilnej, jest to forma dostępna wyłącznie dla osób fizycznych.
Obowiązki podatkowe i rozliczeniowe mimo braku rejestracji
Chociaż działalność nierejestrowana zwalnia z formalności związanych z CEIDG i ZUS, nie oznacza to całkowitej swobody od obowiązków. Właściciel działalności nierejestrowanej musi pamiętać o kilku kluczowych kwestiach podatkowych i rozliczeniowych:
- Przede wszystkim, jesteś zobowiązany do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży, która służy do kontrolowania przychodów i stanowi dowód w przypadku kontroli. Dochód osiągnięty z działalności nierejestrowanej jest traktowany jako dochód z innych źródeł, który musisz opodatkować na zasadach ogólnych ,według skali podatkowej 12% lub 32%. Podatek ten rozliczasz jednorazowo w deklaracji rocznej PIT-36, doliczając go do pozostałych dochodów.
- W relacjach z klientami, na ich żądanie, masz obowiązek wystawienia faktury lub rachunku.
- Jeśli chodzi o podatek VAT, w większości przypadków możesz skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, jeśli Twoja roczna sprzedaż nie przekroczy 200 000 zł. Istnieją jednak wyjątki: jeśli sprzedajesz towary lub usługi wyłączone ze zwolnienia np. złom, metale szlachetne, musisz zarejestrować się do VAT już od pierwszej sprzedaży.
- Podobnie jest z kasą fiskalną, co do zasady nie jest ona wymagana. Obowiązek jej posiadania pojawia się, gdy Twój obrót na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych przekroczy 20 000 zł rocznie lub gdy sprzedajesz określone towary, usługi wyłączone ze zwolnienia z kasy np. usługi fryzjerskie.
Czy trzeba płacić ZUS przy działalności nierejestrowanej?
Oczywiście nie trzeba. Jest to jedna z największych zalet działalności nierejestrowanej.
Dopóki nie przekraczasz miesięcznego limitu przychodu, nie masz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.
Ale uwaga mamy wyjątek jeśli w ramach DN zawierasz umowy, które podlegają obowiązkowi ZUS np. umowę zlecenie, to od przychodów z tych umów składki na ZUS musisz opłacić.
Działalność nierejestrowana jest niewątpliwie korzystnym rozwiązaniem dla osób które planują prowadzić działalność gospodarczą w małej skali.